آموزش ریگ بندی استاپ موشن کات اوت

در استاپ موشن عروسکی یا Puppet Animation شما برای سرپا نگه داشتن و حرکت دادن به اندام‌های کاراکترها حتما به آرماتور مخصوص استاپ موشن نیاز دارید. آرماتور همان‌طور که در مقالات قبلی اشاره کرده بودیم، حکم اسکلت را برای بدن و اجزای ساخته شده کاراکترها دارد.

ما در استاپ موشن کات اوت (Cut Out Animation) به این استخوان‌بندی، ریگ (Rig) می‌گوییم. شاید از خودتان بپرسید که پس ریگ مخصوص استاپ موشن چی بود؟! خب هر دو از لحاظ مفهوم یکی هستند. یعنی هر دو ریگ نگهدارنده به حساب می‌‎آیند. با این تفاوت که ریگ استاپ موشن ، نوعی ریگ کمکی برای نگه داشتن کاراکترها و اشیاء در صحنه بود و نهایتا هنگام تدوین از تمامی فریم‌ها حذف می‌شد.

اما ریگی که ما در این مقاله از آن صحبت می‌کنیم مخصوص تکنیک کات اوت در استاپ موشن است و نقش آرماتور و مفصل را برای اعضای تشکیل دهنده کاراکترها و کمک برای القای حرکت روان‌تر آن‌‌ها دارد.

فرض کنید می‌خواهید استاپ موشن به سبک کات اوت یا Cut Out Animation بسازید. چند کاراکتر مختلف هم قرار است برای شما در این انیمیشن نقش بازی کنند. مثلا انسانی که قرار است راه برود، درختانی که شاخ و برگ‌هایشان تکان می‌خورند و یا حتی یک سفینه فضایی که قرار است بخش‌هایی از بدنه‌اش تکان بخورند و پایه‌هایش برای فرود آمدن از زیر سفینه باز شوند!

اگر همه این کاراکترها را مثل تصاویر محیط اطراف مانند کوه و زمین و آسمان یک تکه بکشید و برش دهید، پس برای حرکت دادن اجزای مختلف‌شان چه فکری دارید؟

البته می‌توانید با ساختن چندین نمونه از یک کاراکتر اما در حالت‌های مختلف حرکتی، حس حرکت را برای مخاطب القا کنید. اما با این روش مدام باید برای هر فریم کل تصویر کاراکتر را بردارید و جایش کاراکتر با حرکت بعدی را بگذارید و عکس بگیرید. این روش هم زمان‌برتر است و هم شاید کشیدن و یا چاپ و برش نسخه‌های متعددی از فقط یک کاراکتر برایتان سخت‌تر باشد. هر چند که این هم یک سبک از استاپ موشن کات اوت محسوب می‌شود!

پس مهم‌ترین اصل برای حرکت دادن اجزای مختلف یک کاراکتر بدون اینکه بخواهیم چندین کپی با حرکت‌های مختلف از آن داشته باشیم، مجزا ساختن اعضا و اجزایی است که قرار است متحرک باشند.

 

چطور اجزای مختلف را برای ریگ بندی آماده کنیم؟

بیایید برای اینکه بهتر متوجه شویم که کدام بخش از اجزای یک کاراکتر نیاز به ریگ بندی دارند با یک مثال پیش برویم. به تصویر کاراکتر زیر نگاه کنید. کدام قسمت از اعضای این کاراکتر هنگام راه رفتن حرکت دارند؟ برای همان بخش‌ها ما نیاز به ریگ بندی داریم.

 

اتصالات گردن به سر و سینه، مچ دست به ساق دست و ساق هم به بازو و البته بازوها هم به شانه. بخش اصلی بدن یعنی سینه و شکم به لگن. نوک کفش به بدنه اصلی کفش و مچ پا. مچ پا به ساق و آن‌ها هم به زانو و زانو هم به لگن. اگر بخواهید دانه دانه بندهای انگشتان دست و پا را هم می‌توانید در نظر بگیرید.

حتی بخش‌هایی از مو و لباس که دوست دارید هنگام راه رفتن حرکت کنند هم می‌توانند ریگ بندی شوند. حالا که محل اتصالات بخش‌های مختلف حرکتی را پیدا کردید، می‌توانید دست به قیچی شوید و آن‌ها را از یکدیگر جدا کنید.

اما صبر کنید! یک نکته مهم را فراموش نکنید. شما نمی‌توانید یک تصویر آماده از یک کاراکتر مانند این را برش بزنید و ریگ گذاری کنید! با برش زدن تصویر اصلی، محل برش‌ها هنگام حرکت از هم فاصله می‌گیرند و البته خیلی احتمال دارد که ریگ‌های شما مشخص شوند. پس یک مرحله دیگر تا ریگ بندی برای استاپ موشن کات اوت دارید.

باید از روی تصویر اصلی دوباره تمام اجزا را مانند تصویر زیر جداگانه بکشید. البته با این تفاوت که به بخشی که قرار است رویش ریگ متصل شود، کمی به اندازه‌اش اضافه کنید. فقط در حدی که بتوانید ریگ را رویش متصل کنید. مثل قسمت زانوها که قرار است ران پا را به ساق پا اتصال بدهد یا آرنج و مچ پا و … . به همین تناسب برای کاراکترهای مختلف دیگر هم می‌توانید قسمتی را برای ریگ گذاری اختصاص بدهید.

 

حالا با این ترفند کاراکتر شما آماده ریگ بندی است. پس برویم تا نحوه ریگ بندی استاپ موشن کات اوت را یاد بگیریم.

 

چطور ریگ بندی کنیم؟

همان طور که گفتیم، ریگ بندی استاپ موشن کات اوت مانند گذاشتن آرماتور درون یک عروسک است. زمانی که بخواهیم استاپ موشن کات اوت بسازیم خالی بودن جای آرماتور خیلی احساس می‌شود. اما چطور آرماتورهای فلزی ضخیم مفصلی و آرمیچری را روی چند تکه کوچک و نازک کاغذ و مقوا قرار بدهیم؟ خب جواب این است که «هرگز نمی‌توانیم!»

برای ریگ بندی استاپ موشن کات اوت باید روش‌های دیگری را جایگزین آرماتورهای زمخت و ضخیم آرمیچری کنیم. ما در تیم آراستاپ موشن چند روش ریگ بندی در استاپ موشن کات اوت را برای اینکه سریعتر بتوانید انیمیشن بسازید به شما معرفی می‌کنیم.

 

1. ریگ بندی با سیم مفتول
2. ریگ بندی با مفصل کاغذی و چسب چوب
3. ریگ بندی با آهن ربا
4. ریگ بندی با دکمه قابلمه ای یا فشاری
5. ریگ بندی با نخ و سوزن
6. ریگ بندی با پونز و سوزن ته گرد

قبل از شروع کردن به ساخت ریگ استاپ موشن کات اوت باید مشخص کنید هنگام حرکت کدام قسمت قرار است روی کدام قسمت دیگر قرار بگیرد و حرکت کند؟ در این آموزش فرض کنید بخواهیم ران و ساق پا را در قسمت زانو به هم متصل کنیم و حرکت پا را نشان دهیم. پس ران و زانو روی ساق پا قرار می‌گیرند.

 

1- ریگ بندی با سیم مفتول

شما برای این نوع از ریگ بندی در استاپ موشن کات اوت باید به اندازه کاراکتر نگاه کنید و ضخامت سیمی که می‌خواهید با آن ریگ بندی کنید را درنظر بگیرید. برای اینکه ریگ اجزای کاراکتر شما مشخص نباشد همیشه ریگ را به پشت کار اتصال می‌دهیم. پس هر دو قطعه را به پشت برگردانید. برای ریگ بندی با سیم مفتولی دو روش را می‌توانید امتحان کنید:

 

روش اول:

 

1. متناسب با اندازه بخش‌هایی که می‌خواهید به هم وصل کنید، سیم ببرید.
2. سیم را به حالت L مانند تا کنید.
3. قسمت کوچک سیم را بر روی ران پا و قسمت زانو با یک چسب نواری کوچک بچسبانید.
4. اندازه‌ بخشی از ساق پا که قرار است زیر زانو پنهان شود را بسنجید. در مرکز آن با کمک یک شیء نوک تیز سوراخی به اندازه قطر سیم ایجاد کنید.
5. ادامه سیمی که یک سر آن به زانو متصل شده را از سوراخی که ایجاد کردید رد کنید.
6. حالا ادامه سیم را به حالتی که به کاراکتر چسبیده باشد به حالت حلزونی دور هم بپیچید.

 

روش دوم:

در این روش تمامی مراحل مانند قبل است با این تفاوت که سیم را به دو قسمت مساوی در نظر می‌گیرید و به جای پیچاندن حلزونی سر دوم سیم، آن را هم به بخش دوم کاراکتر با چسب نواری می‌چسبانید.

نکته: به جای سیم مفتولی می‌توانید از سوزن منگنه‌ای که باز شده باشد هم استفاده کنید.

 

 

2- ریگ بندی با مفصل کاغذی و چسب چوب

شما برای ریگ بندی استاپ موشن کات اوت به مقدار کمی چسب چوب و یک دستگاه پانچ متناسب با سایز کاراکترتان دارید.

 

1. قسمتی که قرار است روی کار بیاید یعنی ران پا را به صورت پشت و رو، روی میز کار قرار دهید.
2. بخش بالای ساق پا که قرار است زیر زانو پنهان شود و نقش مفصل را بازی کند با پانچ سوراخ کنید.
3. هر دو تکه کاراکتر را طوری که به طور صحیح قرار است به هم متصل شوند و حرکت داشته باشند روی هم قرار دهید. با کمک چسب نواری هر دو را روی میز کارتان تثبیت کنید.
4. حالا با نوک وسیله‌ای تیز مثل نوک مداد مقدار کمی چسب چوب بردارید و دقیق وسط قسمتی که پانچ کرده بودید بگذارید. مراقب باشید چسب چوب به اطراف قسمت پانچ شده نچسبد. با این کار در حقیقت شما روی لایه اولی یعنی قسمت زانوی ران پای کاراکتر چسب زده‌اید.
5. چسب کمی که خودش را گرفت، یک دایره کاغذی یا از جنس کاراکترتان که از دایره پانچ بزرگتر باشد روی آخرین لایه و بر روی چسب چوب قرار دهید تا بچسبد.

در این روش چسب چوب و دایره‌ای که در انتها به چسب می‌چسبانید در حقیقت حکم مفصل و ریگ را برای اعضای کاراکتر شما دارند.

 

 

 

 

3- ریگ بندی با آهن ربا

در این روش به سیم چسباندن و پانچ کردن اجزای کارکتر، کافی است دو آهنربا با قطب‌های مختلف را در بین محل اتصال دو جزء کارhکتر بچسبانید.

مزیت روش آهنربایی این است که شما می‌توانید به راحتی هر کدام از بخش‌ها را که خواستید بنا به سناریو عوض کنید. مثلا برای زمانی که کاراکترتان چندین دست با حالت‌های مختلف یا آستین کوتاه و بلند داشته باشد و بخواهید آن‌ها را عوض کنید.

 

4- ریگ بندی با دکمه قابلمه ای یا فشاری

ریگ بندی در این روش کاملا شبیه به روش آهنربایی است. فقط دکمه‌های قابلمه‌ای را جایگزین آهنرباها کنید.

 

5- ریگ بندی با نخ و سوزن

در این روش به سبک مادربزرگ‌ها به سراغ کوک زدن با نخ و سوزن می‌رویم.

 

1. متناسب با رنگ محل اتصال قسمت‌هایی که می‌خواهید ریگ ایجاد کنید، نخ رنگی و زیبایتان را انتخاب کنید.
2. شروع کنید به کوک یدن. چند کوک ساده کافی است برای اتصال. فقط خیلی سفت کوک نزنید تا بتوانید به راحتی مفصل را حرکت دهید.

بزرگترین عیب این نوع ریگ مشخص بودن آن از سمت جلو و رو به دوربین کاراکتر است که اگر کمی هنر و خلاقیت به خرج دهید آن را هم می‌توانید بپوشانید.

 

 

6- ریگ بندی با پونز و سوزن ته گرد

 

1. در ریگ بندی استاپ موشن کات اوت با پونز و سوزن ته گرد، مانند روش نخ و سوزن هر دو بخشی که قرار است به هم متصل شوند را از روی کار بر روی هم قرار می‎‌دهیم.
2. پونز یا سوزن را از سمت رو در قسمت مفصل مانند زانو یا آرنج وصل می‌کنیم.
3. در پشت کار، ادامه سوزن پونز یا ته گرد را خم می‌کنیم.

در این روش هم ریگ شما از روی کار مشخص است. پس اگر برایتان مهم است رویش را با ابتکار عمل‌تان بپوشانید.

خب دیدید به همین راحتی و با شش راهکار ساده می‌توانید ریگ‌های مورد نیازتان را بسازید تا یک حرکت نرم به اجزای حرکتی کاراکترتان بدهید. پس همین حالا دست به کار شوید و شروع کنید به انیمیت کردن.

جهت آشنایی با تکنیک های ساخت استاپ موشن، سری به صفحه ” آموزش ساخت استاپ موشن” بزنید.